Pod koniec XX wieku stworzono koncepcje tzw. żywności funkcjonalnej. Ma ona poparty naukowo, pozytywny wpływ na organizm, objawiający się poprawą stanu zdrowia, samopoczucia oraz zmniejszeniem ryzyka wystąpienia chorób.
Ulepszona żywność?
Żywność funkcjonalna musi mieć postać żywności tradycyjnej. Nie mogą być to np. tabletki czy proszek. Powinna również wykazywać pozytywne działanie w ilościach zwyczajowo spożywanych tzn. już kilka kromek chleba z błonnikiem dziennie czy szklanka jogurtu ma wykazywać prozdrowotne działanie. Do żywności funkcjonalnej dodawanych jest szereg składników. Najpopularniejsze z nich znajdziesz w poniższej tabeli.
|
Rodzaj dodatku |
Korzystny wpływ na funkcjonowanie organizmu |
Przykłady wzbogacanych produktów |
|
błonnik pokarmowy |
obniżanie poziomu cukru we krwi, poprawa profilu lipidowego, poprawa pracy przewodu pokarmowego, zapobieganie nowotworowi jelita grubego |
mąka, pieczywo, płatki kukurydziane, makaron, produkty cukiernicze, ciastka, |
|
prebiotyki |
pożywka dla drobnoustrojów probiotycznych |
jogurty, kefiry |
|
probiotyki |
w połączeniu z prebiotykami poprawiają czynność układu pokarmowego |
jogurty, kefiry |
|
sterole roślinne |
profilaktyka chorób sercowo-naczyniowych |
margaryna, jogurty |
|
kwasy tłuszczowe omega-3- |
obniżanie stężenie ,,złego” cholesterolu (LDL), podnoszenie stężenie ,,dobrego” (HDL), działanie przeciwzapalne |
margaryna, jogurty, mleko, ser |
|
cholina i lecytyna |
prawidłowe działania mózgu |
margaryna, oleje roślinne, pieczywo |
|
wapń i witamina D |
zapobieganie osteoporozy |
pieczywo, napoje, mleko i napoje sojowe |
|
jod |
zapobieganie powstawaniu wola tarczycy |
sól kuchenna |
|
kwas foliowy |
prewencja wad cewy nerwowej u płodów |
mąka, pieczywo, napoje energetyzujące |
Frytki z żeń-szeniem
Wartość rynku żywności funkcjonalnej szacowna jest na setki miliardów dolarów. Jest to bardzo prężnie rozwijający się dział rynku spożywczego. Aktualnie w produkcji żywności funkcjonalnej przoduje Japonia. Można kupić tam nawet hamburgery z lecytyną oraz frytki z dziurawcem i żeń-szeniem. Liderem są również Stany Zjednoczone, gdzie prawie połowa żywności jest kupowana z przyczyn zdrowotnych.
Szacuje się, że w przyszłości żywność funkcjonalna będzie stanowiła ponad połowę rynku żywności.
W Europie większość żywności funkcjonalnej stanowią nabiał oraz produkty zbożowe, zaś w Japonii i USA - soki i napoje. W Polsce najczęściej wzbogaca się produkty zbożowe, przetwory mleczne, soki i napoje oraz koncentraty napojów. Rynek ten wciąż się rozwija i najprawdopodobniej wciąż będzie powiększał się o nowe produkty.
Polecamy: Uzależnienie od zdrowej żywności
Żywność lekiem na choroby cywilizacyjne
Jesteśmy coraz bardziej świadomymi konsumentami. Zwracamy uwagę na skład produktu, jego pochodzenia oraz oświadczenia żywieniowe na opakowaniach np. ,,dodatek błonnika”, stąd rosnącą popularność żywności funkcjonalnej.
Według szacunków WHO w 2025 roku chorobami, na które będziemy najczęściej zapadać będą schorzenia układu sercowo-naczyniowego oraz nowotwory złośliwe. Szerokie rozpowszechnienie żywności funkcjonalnej ma na celu ograniczyć epidemie chorób cywilizacyjnych. Czy przyniesie to spodziewany efekt i wpłynie na zmianę naszych złych nawyków? Czy może będziemy wcinać hamburgery z kwasami omega-3 i przekonani, że będziemy zdrowsi, popijać go colą z dodatkiem antyoksydantów? Przekonamy się już wkrótce.
Czytaj także: Żywność „light” – fakty i mity
Autor: dietetyk Agnieszka Kopacz, www.kalorynka.pl
