Rodzaje sałat mogą być tak różnorodne, że czasami aż trudno uwierzyć, że to ciągle jest odmiana tego samego warzywa. Wiele natomiast je łączy: każda sałata jest niskokaloryczna, a przy tym zawiera wiele składników odżywczych. Mnogość jej odmian sprawia, że każdy z pewnością znajdzie taka, która będzie mu w pełni odpowiadać.
Spis treści:
Rodzaje sałat jadalnych
Zanim przejdziemy do rodzajów sałat, najpierw kilka ważnych i uniwersalnych informacji o tym, jak kupować sałatę niezależnie od jej odmiany. Po pierwsze, wybieraj sałaty o intensywnym kolorze, jędrnych, niepożółkłych liściach. Zadbaj o to, aby nie pognieść sałaty w czasie transportu do domu.
Twarde odmiany sałaty, np. lodowa czy radicchio, których nie zamierzasz zjeść w ciągu kilku dni, lepiej nie myć i nie rozdzielać liści, lecz schować w chłodzie. Możesz je przechowywać w lodówce nawet tydzień. Inne sałaty umyj bezpośrednio przed spożyciem. Bardzo delikatne odmiany trzymaj umyte, osuszone w ręczniku papierowym, zapakowane w pojemniku w lodówce na dolnej półce (zachowują świeżość do paru dni). Przeznaczone do zjedzenia listki sałaty możesz włożyć do bardzo zimnej wody, aby zjędrniały i stały się smaczniejsze, a potem osuszyć na czystej ściereczce, papierowymi ręcznikami albo w specjalnej suszarce do sałaty.
Uwaga! Sałatę kroić czy rwać? W skrócie: niewybaczalnym błędem jest krojenie liści! Sałatę należy rwać na drobniejsze kawałki palcami – jedynymi wyjątkami są odmiana lodowa, endywia i cykoria, które można kroić nożem.
Rodzaje sałat: rzymska
Sałata rzymska ma dość twarde liście, dlatego nadaje się do sałatek, ponieważ nadaje im chrupkość. Przygotowując ją, najlepiej jest usunąć ciemne liście zewnętrzne. Najbardziej aromatyczną częścią tej sałaty jest jej środek.
Sałata rzymska jest idealna do sałatek z ogórków i cebuli, owoców czy orzechów. Pasują do niej kremowe sosy.
fot. Rodzaje sałat: sałata rzymska/ Adobe Stock, nblxer
Rodzaje sałat: masłowa
Sałata masłowa jest dobrym źródłem folianów. Ma zaokrąglone liście z o łagodnym smaku, bardzo delikatne i wrażliwe na uszkodzenia. Wymaga uważnego transportu.
Sosy przygotowywane do sałaty masłowej powinny być lekkie – można je przyrządzić z dodatkiem soku z cytryny, oliwy i przypraw.
fot. Rodzaje sałat: masłowa/ Adobe Stock, Brent Hofacker
Rodzaje sałaty: lodowa
Sałata lodowa jest ceniona za swoją wyjątkową kruchość i słodki, łagodny smak, a także chrupkość. Może być przechowywana dłużej niż inne sałaty.
Najczęściej jada się ją na zimno i na surowo w sałatkach, kanapkach, hamburgerach, tacos oraz w wielu innych daniach. Sałata lodowa może być podawana z cięższym sosem, np. serowym lub fit sosem czosnkowym.
fot. Rodzaje sałat: lodowa/ Adobe Stock, alicja neumiler
Rodzaje sałat: roszponka
Roszponka to urocze rozetki z ciemnych zielonych liści rosnących w grupach po 4 lub 5 na wspólnym korzeniu. Listki te mają bardzo przyjemny delikatny orzechowy smak, są też aromatyczne.
Ten rodzaj sałaty wymaga szczególnej uważności podczas czyszczenia, ponieważ piasek i ziemia mają tendencję do gromadzenia się w jej liściach.
Roszponka świetnie smakuje z innymi warzywami, dlatego stosuje się ją bardzo często w sałatkach. Po posiekaniu można ją dodać do twarożku lub zrobić z niej pyszne pesto.
fot. Rodzaje sałat: roszponka/ Adobe Stock, aneta_gu
Rodzaje sałaty: rukola
Rukola ma charakterystyczny, dla niektórych zadziwiający smak – jest dość pikantna, korzenna. Już jej młode i świeże liście są przyjemnie ostre w smaku, a im ten rodzaj sałaty jest starszy, tym staje się ostrzejszy w smaku!
Najczęściej rukolę stosuje się do jajek, past serowych czy mozzarelli, ale jest też doskonała w daniach na ciepło: na pizzy, w sosach i daniach z makaronu. Najlepsze sosy do sałatek z rukoli to te, które zostały przygotowane na bazie soku z cytryny lub te oparte na słodkich octach.
fot. Rodzaje sałat: rukola/ Adobe Stock, mikeosphoto
Rodzaje sałat: cykoria
Cykoria ma dość charakterystyczny wygląd, bo przyjmuje postać kolby albo „torpedy” zbitej z bladych, a przy tym gorzkich i chrupiących liści.
Aby przygotować cykorię, najlepiej jest odciąć jej końcówkę, oddzielić liście i skropić sokiem z cytryny, a następnie pokroić i dodać do sałatki. Cykoria potrzebuje silnego smaku vinaigrette na bazie czerwonego wina lub sherry.
Odmianą cykorii jest frisbee z postrzępionymi chrupiącymi listkami.
fot. Rodzaje sałat: cykoria/ Adobe Stock, photocrew
Rodzaje sałaty: radicchio
Radicchio jest odmianą cykorii. Ma ciemne czerwone liście z białymi żyłkami, które tworzą małe, luźno zawinięte głowy kapusty. Radicchio słynie z gorzkiego smaku i pochodzi z Region Veneto we Włoszech.
Można ją jeść na surowo, najlepiej ze słodkimi sosami, a także gotować.
fot. Rodzaje sałat: radicchio/ Adobe Stock, VRD
Rodzaje sałat: dębolistna
Sałata dębolistna ma listki przypominające kształtem nieco liście dębu. Jest nie tylko dekoracyjna, ale i smaczna – ma lekko orzechowy i lekko pikantny smak. Może być zielona, czerwona lub w jednej główce mogą oba kolory się przenikać.
Ten rodzaj sałaty najczęściej dodaje się do serów, grzybów i delikatnych sosów. Niestety nie lubi długiego przechowywania i dość szybko traci świeżość.
fot. Rodzaje sałat: dębolistna/ Adobe Stock, amphaiwan
Rodzaje sałat: endywia
Endywia jest nazywana też sałatą kędzierzawą lub fryzowaną. Jej cechą charakterystyczną są sztywne i mocno postrzępione listki o bladozielonym lub żółtawym kolorze. Ma pikantny, lekko gorzkawy smak. Jest bardzo trwała i można ją przechowywać nawet tydzień.
Najczęściej jej liście są dodatkiem do innych rodzajów sałat o łagodniejszym smaku (zobacz: szybkie sałatki). Endywia dobrze komponuje się z ostrymi sosami oraz wyrazistymi w smaku serami i orzechami.
fot. Rodzaje sałat: endywia/ Adobe Stock, GM
Rodzaje sałat: lollo-rosso
Lollo-rosso należy do sałat karbowanych, gdyż ma mocno pofałdowane liście. Jej cechą charakterystyczną są postrzępione brzegi w kolorze od czerwonego po wiśniowy. Pozostałe części liści są jasne. Ta sałata nie tworzy zwartej główki a jedynie luźną rozetę liści. Są one delikatne w smaku i chrupkie.
Ten rodzaj sałaty najczęściej podaje się w towarzystwie innych sałat, ale pyszna jest też sama z dressingiem. Niektórzy polecają ją szczególnie do potraw z cielęciną, kurczakiem i wątróbką. Jest wytrzymała, więc jej liście długo pozostają świeże.
fot. Rodzaje sałat: lollo-rosso/ Adobe Stock, aneduard
Rodzaje sałat a ich właściwości
100 gramów sałaty to tylko 10 kalorii! Wszystkie rodzaje sałaty należą do roślin jednorocznych z rodziny astrowatych. Uprawiali je już starożytni Grecy i Egipcjanie. Wszystkie są bogate w składniki odżywcze, m.in.: beta-karoten, wapń, kwas foliowy, błonnik czy witaminę B₆.
Warzywa liściaste, a więc i wszystkie rodzaje sałat są bardzo zdrowe, ponieważ nie zawierają cholesterolu ani sodu, są naturalnie niskokaloryczne i bogate w związki, które mogą działać jak przeciwutleniacze, które np. zmniejszają ryzyko rozwoju chorób przewlekłych, takich jak rak i choroby serca.
Warto wiedzieć, że 100 gramów sałaty (około szklanka liści) zawiera:
- 0,58 gramów białka;
- 1 g błonnika;
- 16 mg wapnia;
- 116 mg potasu;
- 11,3 mg witaminy C;
- 64 mikrogramów kwasu foliowego;
- 48,2 mikrogramów witaminy K;
- 1637 mikrogramów beta-karotenu;
- 1087 mikrogramów luteiny + zeaksantyny.
Wiele rodzajów sałaty jest dostępnych przez cały rok. Można je też uprawiać w doniczkach i w ogródku.
Co zamiast sałaty?
Poniżej 3 propozycje, czym zastąpić listki sałaty:
-
Mniszek lekarski. To krewny sałaty, dostępy w maju na łąkach i sklepach ze zdrową żywnością. Jeśli zbieramy go samodzielnie, warto zwrócić uwagę na to, by sięgać po młode rośliny, które nie były narażone na działanie pestycydów ani spalin. Liście mniszka bywają lekko gorzkie.
Mniszek najlepiej jeść z mocnymi smakami, np. z jajkiem na twardo i chrupiącym boczkiem. -
Szpinak. Młode liście szpinaku są pożywne i aromatyczne. Szpinak pojawia się w maju w postaci grubych liści, które muszą być dokładnie płukane, ponieważ zwykle są bardzo zapiaszczone. Można również zakupić wstępnie umyte i pakowane w zmienionej atmosferze młode liście szpinaku. Pamiętajmy, że najlepiej nie kupować liści szpinaku, które zaczęły żółknąć.
Szpinak wymaga łagodnego lekkiego sosu.
Nie powinno być go za dużo w diecie dzieci ze względu na obecność kwasu szczawiowego. -
Rukiew wodna. Te ostre, mocne liście są dodatkiem do sałatek, ale można też kłaść je na kanapki. Należą do rodziny kapustowatych, mają charakterystyczny ostry, pieprzny smak.
Rukiew wodna zawiera ważną substancję, izotiocyjanian fenetylu, która ma działanie antyrakowe.
Dzika rukiew wodna jest w Polsce pod ochroną. Można ją kupić w sklepach. Jest uprawiana w Hiszpanii.
Teks został pierwotnie opublikowany 9.05.2013 roku.
Czytaj także:Czy paczkowana sałata jest zdrowa?Sałatka z sałaty lodowej, roszponki, pomidorów i serówJak przechowywać sałatę?
