Spis treści
Jaką wybrać sól?
- Polska sól z Kłodawy to sól kamienna, która naturalnie jest najbogatsza w jod - jej zawartość pierwiastka dodanego wynika jedynie z regulacji prawnych, które narzucają wzbogacenie soli o jod w przypadku kilogramowych opakowań. Nie zawiera przeciwzbrylaczy. Jej kolor, od szarego po różowawy świadczy o wysokim stężeniu minerałów. To jeden z najzdrowszych wyborów.
- Najbardziej znana jest sól kuchenna – prawie czysty chlorek sodu. Jest to sól oczyszczona, rafinowana, najczęściej sprzedawana jest jako sól warzona. Nie ma w niej żadnych mikroelementów. Czasami wzbogaca się ją związkami jodu. Jest miałka. Najczęściej zawiera antyzbrylacze. Nie jest polecana do codziennego użycia w kuchni.
- Sól morska zawiera nieco mniej chlorku sodu niż kuchenna , jest bogata w naturalny jod i ma więcej składników mineralnych. Na rynku dostępna jest także sól morska o obniżonej zawartości sodu, która zawiera 30% mniej sodu niż sól tradycyjna.
- Sól kamienna (gruba, szara, nieprzetworzona) zawiera średnio 97 % chlorku sodu, ale w jej skład wchodzi szereg naturalnych mikroelementów. Może być jodowana.
- Rosnącą popularnością cieszy się dziś różowa sól himalajska. Znajduje się w niej stosunkowo mniej chlorku sodu i wiele substancji mineralnych, w tym jod, magnez, cynk, żelazo i wapń. Niektóre źródła podają, że jedna łyżeczka soli himalajskiej zawiera około 0,4 g sodu, natomiast taka sama ilość soli kuchennej zawiera aż 2,0 g sodu. Uchodzi za najzdrowszą.
Co zrobić, aby ograniczyć konsumpcję sodu?
Wystarczy, że zastosujesz się do kilku zasad znajdujących się poniżej, a zmniejszysz ryzyko wystąpienia cukrzycy lub nadciśnienia tętniczego.
- Usuń solniczkę ze stołu.
- Zrezygnuj ze spożywania kupnych, gotowych produktów – na zimno (np. wędliny, serki kanapkowe) czy po podgrzaniu (np. gotowe pierogi, lasagne, makarony, zapiekanki). Wysoko przetworzone produkty spożywcze dostarczają najwięcej soli!
- Ogranicz używanie produktów typu light.
- Zrezygnuj z żywności konserwowanej.
- Unikaj mięsa i serów. Owoce, warzywa i orzechy spożywaj w najbardziej naturalnej formie.
- Unikaj kupnego chleba – najlepiej upiecz na zakwasie.
- Ogranicz dzienną ilość soli dostarczanej organizmowi maksymalnie do 1 płaskiej łyżeczki (dotyczy to zarówno zawartości soli w gotowych produktach spożywczych, jak i dosalania potraw). Przeciętny Polak spożywa prawie 3 łyżeczki soli dziennie!
Dlaczego nadmiar sodu jest groźny dla zdrowia?
Lata 80. przyniosły informacje o nowym groźnym schorzeniu – nadciśnieniu tętniczym, które nazwano wkrótce cichym zabójcą. Według statystyk medycznych na nadciśnienie tętnicze choruje w Polsce ponad 9 milionów osób.
Wśród przyczyn nadciśnienia wymienia się:
- otyłość,
- cukrzycę,
- palenie tytoniu,
- nadużywanie alkoholu,
- stres,
- brak aktywności fizycznej
- niewłaściwą dietę i związany z nią podwyższony poziom cholesterolu i trójglicerydów,
- sól.
Problemu nie stanowi jednak sama sól, ale sód, który jest jednym z pierwiastków wchodzących w jej skład. Do pewnych granic także sód nie jest szkodliwy; to pierwiastek niezbędny dla zdrowia. Jednak powszechne nadmierne spożycie soli związane jest z przekroczeniem dopuszczalnej dziennej dawki sodu w pożywieniu.
Sód spożywana w dużych ilościach powoduje przejście płynów ustrojowych z komórek do krwi, co skutkuje zwiększeniem jej objętości i wymusza na sercu intensywniejszą pracę. W efekcie pojawia się nadciśnienie tętnicze.
fot.Adobe Stock
Nie rodzimy się z upodobaniem do soli
W profilaktyce nadciśnienia sposób karmienia niemowląt i małych dzieci ma duże znaczenie. W badaniach wykazano, że dzieci, które karmiono naturalnymi płodami ziemi, wybierały do picia zwykłą wodę, natomiast dzieci, którym podawano słone potrawy, do picia wybierały słone roztwory wodne. W przyszłości u dzieci jedzących solone potrawy problem konsumpcji soli nasilił się.
Eksperyment ten dowiódł, że dzieci nie rodzą się z upodobaniem do soli. Tego smaku muszą się nauczyć, ale gdy już to zrobią, sól wywrze głęboki wpływ na ich nawyki żywieniowe.
fot. Adobe Stock
Ludzie kochają sól. Spośród podstawowych smaków – słodkiego, kwaśnego, gorzkie i słonego – to właśnie bez słonego najtrudniej się obyć. Sól, a konkretnie chlorek sodu, nadaje jedzeniu wyjątkową smakowitość – czy będzie to boczek, szynka, pizza, ser, popcorn, frytki, ogórki konserwowe, dressingi, przekąski czy pieczywo.Corgill
Ponieważ to niemowlęta i małe dzieci są najbardziej podatne na wpływy, zminimalizowanie soli w ich posiłkach do niezbędnego minimum wydaje się najbardziej słuszne. Jeśli chodzi o dorosłych, jest nadzieja – ze słonego nałogu można się wyleczyć! Nie przychodzi to bez trudu, ale jest możliwe.
Wystarczy już decyzja, że przestaje się dosalać potrawy i jeść wysoko przetworzoną żywność, a w to miejsce spożywa więcej warzyw i owoców w jak najbardziej naturalnej formie. Po 8-12 tygodniach zdrowej, niskosodowej diety, można czuć się wolnym od solnego uzależnienia.
Dieta niskosodowa jest metodą wspomagającą profilaktykę i leczenie nadciśnienia tętniczego. Nie chodzi o to, by nie używać soli w ogóle, ale by nie używać jej w ilościach niebezpiecznych dla zdrowia.
Zobacz też:
Jak zastąpić sól w diecie? Mieszanka ziół do przyprawiania zamiast soli
